اگر به غذاهایی که در مالزی می خورید دقت کرده باشید ،میخک را دیده اید. میخک یکی از ادویه های مهم غذاهای خوشمزه مالزی میباشد.اگرچه طغعم بسیار خوبی دارد اما خواص آن نیز قابل توجه است.در این بخش از مالزی وان استاپ سنتر با خواص میخک بیشتر آشنا شوید.
خواص میخک
درخت میخک بومی جزائر اندونزی و اقیانوسیه است و بعلت زیبایی خاصی که دارد امروز در بیشتر نقاط دنیا بعنوان درخت زینتی پرورش داده می شود . البته در مناطق سردسیر این گیاه در گلخانه و گرم خانه نگهداری می شود .
میخک معمولاً به عنوان یک ادویه و در ترکیب با فلفل، دارچین و زردچوبه و سایر ادویه‌ها برای تهیه پودر ادویه کاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. در قدیم الایام میخک ادویه ای گران قیمت بوده که تنها پادشاهان و ثروتمندان می توانستند از آن استفاده کنند.
میخک درختی است کوچک و مخروطی شکل که برگهای آن هیچ وقت زرد نمی شود ودر تمام طول سال سبز است . ارتفاع این درخت تا 10 متر می رسد . برگهای آن نوک تیز و بیضوی و دم برگهای آن قرمز رنگ است و به درخت زیبایی مخصوصی می دهد.
میخک گیاهی بسیار کوچک اما با خواص درمانی فراوان است که در عین حال به عنوان یک ادویه شفابخش و خوش عطر در تهیه غذاها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از روغن میخک نیز در تولید عطرها، صابون‌ها و یا به عنوان ماده طعم دهنده در لوازم پزشکی و دندان‌پزشکی استفاده می‌شود.
مزایای ادویه میخک
ترکیبات شیمیایی
غنچه‌های گیاه میخک پس از باز شدن یعنی قبل از این که رنگ خاکستری و ارغوانی آن تبدیل به قرمز شود، باید چیده و خشک شوند، میخک که به عنوان ادویه و دارو به کار می‌رود، پودر این غنچه‌ها است.
غنچه میخک دارای 16 درصد و ساقه‌های درخت در حدود 5 درصد و برگهای آن دارای 2 درصد اسانس روغنی است که از تقطیر این قسمت‌ها به دست می‌آید.
اسانس میخک دارای بویی قوی و طعمی سوزاننده است و این اسانس سفید رنگ است و اگر در مجاورت هوا قرار گیرد رنگ آن تیره و غلیظ می‌شود.
اسانس میخک دارای اوژنول، اربوفیلین، الکل بنزیلیک، بنزوات دو متیل، فورفوول و اتیلن است.
اوژنول که ماده اصلی میخک است آرام کننده و ضد عفونی کننده است و از آن در دندان‌پزشکی برای آرام کردن درد دندان استفاده می‌شود.
ارزش غذایی گل میخک متوسط:
- انرژی:47 کیلو کالری – 2درصد میزان توصیه شده
- کربوهیدرات:10.52 گرم – 8درصد میزان توصیه شده
- پروتئین:3.27 گرم – 6درصد میزان توصیه شده
- چربی کل:0.15 گرم – 0.5درصد میزان توصیه شده
- فیبر رژیمی:5.4 گرم – 14درصد میزان توصیه شده
- فولات:68 میکروگرم – 17درصد میزان توصیه شده
- نیاسین:1.046 میلی گرم – 6.5درصد میزان توصیه شده
- اسید پانتوتنیک:0.338 میلی گرم – 7درصد میزان توصیه شده
- پیریدوکسین:0.116 میلی گرم – 9درصد میزان توصیه شده
- ریبوفلاوین:0.066 میلی گرم – 5درصد میزان توصیه شده
- تیامین:0.072 میلی گرم – 6درصد میزان توصیه شده
- ویتامین آ:13 واحد – 0.5 درصد میزان توصیه شده
- ویتامین ث:11.7 میلی گرم – 20درصد میزان توصیه شده
- ویتامین ای:0.19 میلی گرم – 1 درصد میزان توصیه شده
- ویتامین کا:14.8 میکروگرم – 12 درصد میزان توصیه شده
- سدیم:94 گرم – 6 درصد میزان توصیه شده
- پتاسیم :370 گرم – 8 درصد میزان توصیه شده
- کلسیم:44 میلی گرم – 4 درصد میزان توصیه شده
- مس:0.231 میلی گرم – 27 درصد میزان توصیه شده
- آهن:1.28 میلی گرم – 16درصد میزان توصیه شده
- منیزیم:60 میلی گرم
- منگنز:0.256 میلی گرم – 11 درصد میزان توصیه شده
- فسفر:90 میلی گرم – 13 درصد میزان توصیه شده
- سلنیوم:7.2 میکروگرم – 13 درصد میزان توصیه شده
- روی:2.32 میلی گرم – 21 درصد میزان توصیه شده
- بتاکاروتن:8 میکروگرم
- لوتئین زاکسنتین:464 میکروگرم
مزایای درمانی میخک
خواص داروئی میخک
- میخک از نظر طب قدیم ایران خیلی گرم و خشک است و دارای خواص بسیاری است .که در ادامه به برخی از این خواص پرداخته می شود .
- برای رفع دندان درد و گوش درد یک قطره از اسانس میخک و یا روغن آنرا روی دندان بمالید و یا در گوش بچکانید .
- میخک تقویت کننده مغز می باشد و کسانیکه حافظه ضعیف دارند باید از دم کرده میخک استفاده کنند.
- میخک از سرطان جلوگیری کرده و حتی درمان کننده سرطان می باشد .
- برای رفع سردرد مفید است.
- در برطرف کردن فلج و لقوه موثر است .
- ضعف اعصاب را درمان می کند .
- برای رفع تنگی نفس مفید است .
- مقوی معده و جهاز هاضمه است
- کبد و کلیه را تقویت می کند .
- سکسکه را برطرف می کند .
- برای تقویت نیروی جنسی سرد مزاجان مفید است بدین منظور باید 2 گرم از پودر میخک را با شیر مخلوط کرده و هر روز بمدت یک هفته از آن استفاده کرد .
- کسانیکه قطره قطره ادرار می کنند برای درمان آن باید چای میخک بنوشند .
- میخک اشتهاآور است .
- بدن را تقویت می کند .
- برای ترمیم قرنیه چشم و برطرف کردن لکه در چشم ، می توان چند قطره از محلول آبی میخک در چشم بچکانید .
- میخک تب بر است .
- میخک کرم کش است و داروهای کرم کش دارای میخک می باشند .
- برای گردش خون و قلب مفید است.
- برای اسهال و دل درد مفید است.
- برای درمان کمردرد ، چای میخک و یا دو قطره اسانس میخک را با آب گرم و یا چائی مخلوط کرده و بنوشید .
- نوشیدن یک فنجان چای میخک بعد از غذا گاز و درد معده را از بین می برد
- استفاده از میخک گرفتگی عضله را از بین می برد.
طریقه مصرف میخک
میخک در انواع نوشیدنی‌های گرم، مانند چای ماسالا کیک و شیرینی استفاده می‌شود.
میخک به‌عنوان ادویه بیشتر در ترکیب با سایر ادویه‌ها مانند دارچین، فلفل و زردچوبه به کار می‌رود.
میخک، هم به صورت خردشده و هم به حالت میخک تازه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گل‌های میخک باید چیده و خشک شوند. گل میخک خشک شده برای ادویه و درمان به کار می‌رود.
برای استفاده از خواص دم‌نوش میخک، دو قاشق چای خوری پودر میخک را در یک قوری که دو لیوان آب جوش درآن باشد ریخته و بگذارید 10 دقیقه دم بکشد، سپس آن را از صافی گذرانده و با مواد شیرین یا شکر مخلوط کرده و بنوشید.
مضرات : همانطور که گفته شد میخک بسیار گرم است و بنابراین برای گرم مزاجان مناسب نیست و ممکن است باعث ناراحتی کلیه و روده ها شوداینگونه افردر باید میخک را با صمغ عربی مخلوط کرده و بخورند .
عوارض جانبی استفاده بیش از حد از گل میخک:
گل میخک برای مصرف ایمن است اما به دلیل وجود ایگنول، اگر بیش از حد مصرف شود، ممکن است منجر به برخی عوارض شود، که عبارتند از:
- افزایش خونریزی
- کاهش سطح قند خون
- آلرژیک
- مشکلات تنفسی
- تشنج
- حساسیت پوستی
